Czym jest elektrośmieć i dlaczego powinniśmy się go odpowiedzialnie pozbywać?
Elektrośmieć to termin, który odnosi się do zużytych albo niechcianych urządzeń elektrycznych lub elektronicznych. W skład elektrośmieci wchodzą takie przedmioty, jak telewizory, komputery, telefony komórkowe, a nawet czajniki elektryczne. Wraz z rosnącym powodzeniem technologii, ilość elektrośmieci na świecie zwiększa się w zastraszającym tempie.
Według raportu Global E-waste Monitor 2020, w 2019 roku na całym świecie wygenerowano aż 53,6 miliona metrycznych ton elektrośmieci. To oznacza, że każdy mieszkaniec Ziemi wytwarza średnio 7,3 kg elektrośmieci rocznie. Warto zauważyć, że jest to 21% więcej niż pięć lat temu i przewiduje się, że do 2030 roku ta liczba wzrośnie o kolejne 39%.
Niewłaściwe pozbywanie się elektrośmieci stanowi poważne zagrożenie dla środowiska i zdrowia ludzi. Elektrośmieci zawierają bowiem szereg trujących substancji, takich jak ołów, rtęć czy kadmu, które przy niewłaściwej utylizacji mogą dostać się do środowiska, skażając glebę, wodę i powietrze.
W jaki sposób prawo reguluje pozbywanie się elektrośmieci?
W Polsce, podobnie jak w większości krajów Unii Europejskiej, istnieją przepisy regulujące pozbywanie się elektrośmieci. W 2005 roku Parlament Europejski przyjął dyrektywę WEEE (Waste Electrical and Electronic Equipment), której celem jest promowanie recyklingu i ponownego użycia sprzętu elektrycznego i elektronicznego.
Dyrektywa WEEE nakłada na producentów obowiązek organizowania i finansowania systemu zbierania i recyklingu zużytego sprzętu. W praktyce oznacza to, że kiedy kupujesz nowy czajnik elektryczny, producent musi zapewnić możliwość bezpłatnego pozbycia się starego.
W Polsce obowiązkiem pozbywania się elektrośmieci zgodnie z dyrektywą WEEE zarządza Ministerstwo Środowiska. Działania te są koordynowane przez Krajowy Rejestr Gospodarki Odpadami (KGO).
Gdzie wyrzucić czajnik elektryczny i inne elektrośmieci?
Pierwszym i najprostszym miejscem, gdzie możemy pozbyć się starego czajnika elektrycznego, jest sklep, w którym kupujemy nowy. Zgodnie z dyrektywą WEEE, sklepy sprzedające sprzęt elektryczny muszą zapewnić możliwość bezpłatnego zwrotu starego sprzętu przy zakupie nowego.
Innym miejscem, do którego możemy zanieść nasz stary czajnik, jest punkt selektywnej zbiórki odpadów komunalnych (PSZOK). W większości miast w Polsce istnieją takie punkty, które przyjmują różnego rodzaju odpady, w tym elektrośmieci.
Jeżeli nie jesteśmy w stanie sami zanieść czajnika do sklepu czy PSZOK, możemy skorzystać z usług firm zajmujących się odbiorem elektrośmieci z domu. Wiele takich firm działa na terenie całego kraju i oferuje bezpłatne odbiory.
Zobacz: Zasolenie gleby - nieznany morderca twojego ogrodu? Poznaj przyczyny i skutki tego zjawiska!
Jakie są alternatywy dla wyrzucania czajnika elektrycznego?
Odpowiedzialne pozbywanie się elektrośmieci to nie tylko wyrzucanie ich do odpowiednich pojemników. Czasem lepszym rozwiązaniem jest naprawa urządzenia lub jego ponowne użycie.
Jeżeli nasz stary czajnik nie działa, zamiast go wyrzucać, możemy zanieść go do serwisu. Często okazuje się, że naprawa jest możliwa i kosztuje mniej niż zakup nowego urządzenia.
Jeżeli czajnik działa, ale po prostu chcemy kupić nowy, możemy go oddać do sklepu z używanym sprzętem lub przekazać komuś, kto go potrzebuje. W ten sposób nie tylko pozbywamy się elektrośmieci, ale również pomagamy innym.
Jakie są korzyści z odpowiedzialnego pozbywania się elektrośmieci?
Odpowiedzialne pozbywanie się elektrośmieci ma wiele korzyści. Po pierwsze, pomaga chronić środowisko. Poprzez zapobieganie przedostawaniu się toksycznych substancji do środowiska, zapobiegamy zanieczyszczeniu gleby, wody i powietrza.
Po drugie, odpowiedzialna utylizacja elektrośmieci przyczynia się do oszczędzania zasobów naturalnych. Wiele surowców używanych do produkcji sprzętu elektrycznego, takich jak miedź, złoto czy srebro, jest ograniczonych. Poprzez recykling tych surowców, możemy zredukować potrzebę ich wydobycia.
Po trzecie, odpowiedzialna utylizacja elektrośmieci stwarza miejsca pracy. Według raportu Stowarzyszenia Elektrośmieci, w Polsce sektor zarządzania elektrośmieciami zatrudnia już ponad 15 000 osób.
