Zjawiska takie jak strach przed ciemnością i chwilową separacją od rodziców są naturalne u małych dzieci. Co jednak, gdy uczucie strachu nie mija wraz z wiekiem, a co gorsza się pogłębia? Po czym poznać stany lękowe u dziecka i jak im skutecznie przeciwdziałać? Warto mieć świadomość istnienia problemu i skutecznych metod radzenia sobie z nim. Nieleczone zaburzenia lękowe u dzieci wpływają na proces kształtowania osobowości i mają destrukcyjny wpływ na jakość życia w okresie późniejszym.
Stany lękowe u dziecka – czym się różnią od strachu?
Rodzice często mylą strach ze stanami lękowymi. Gdzie leży różnica między jednym a drugim? Strach jest naturalnym uczuciem towarzyszącym człowiekowi niezależnie od wieku. To naturalna reakcja obronna organizmu, która dostarcza człowiekowi konkretnych informacji. W ramach przykładu podać można lęk przed psami. Jeśli dziecko zostanie pogryzione przez psa, to może identyfikować je z zagrożeniem. Efektem będzie strach przed psami i unikanie ich towarzystwa. Lęk z kolei ma inną naturę. Przeważnie ma on charakter irracjonalny. Ludzie cierpiący na klaustrofobie źle znoszą przebywanie w ciasnych pomieszczeniach. Małe dzieci panicznie boją się ciemności, która panuje w godzinach nocnych, wyobrażając sobie różne potwory.
O ile dziecięcy lęk mija i ma charakter przejściowy, o tyle zaburzenia lękowe trwają długo i mają dość przesadzony charakter. Jeśli dziecko stale lęka się rozdzielenia z rodzicami i ciężko przeżywa pobyt w szkole, to sygnał, że może cierpieć na fobie szkolne. Oczywiście przedmiotem dziecięcych zaburzeń lękowych może być również ciemność, towarzystwo rówieśników lub cokolwiek innego.
Stany lękowe u dziecka – jak przeciwdziałać?
Skoro pod terminem tym rozumie się przesadzone reakcje na dane zjawiska, które rozciągają się w czasie, to ciężko je tak od razu zneutralizować. Dziecko można oswoić z ciemnością panującą w nocy, jeśli włączy się lampkę nocną. Stopniowe przyzwyczajanie dziecka do towarzystwa rówieśników również wpłynie na jego funkcjonowanie i prawidłowy rozwój. Jeśli lęki utrzymują się mimo tego i pogłębiają się, warto skorzystać ze specjalistycznej pomocy. Przeważnie odpowiednio szybka reakcja rodziców na symptomy świadczące o stanach lękowych dziecka wpływa na rychłe rozwiązanie problemu, a co za tym idzie prawidłowy rozwój swojej pociechy.
Stanom lękowym towarzyszą bóle somatyczne, sposób wysławiania się przez dziecko, jego sposób komunikowania się z innymi oraz wygląd. Gabinet psychologa dziecięcego w Warszawie jest dobrym pomysłem, jeśli mieszka się w stolicy lub w jej bezpośrednim sąsiedztwie. Pomoc specjalisty otwiera wywiad z rodzicami i dzieckiem. Zdobyte w ten sposób informację pozwalają psychologowi znaleźć przyczynę zaistniałych problemów i dostosować odpowiednią metodę leczenia. Najczęściej wykorzystywaną techniką stosowaną przez psychologów dziecięcych jest terapia behawioralno-poznawcza. Dziecko w jej trakcie stopniowo oswaja się ze źródłem lęku, uczy się technik radzenia sobie ze stresem i skutecznych metod odprężania.
Podsumowanie
Dziecięce stany lękowe mylone są z uczuciem strachu. Różnica polega na tym, że strach wynika z racjonalnych pobudek i nie utrzymuje się długotrwale, powodując dyskomfort, a stany lękowe mają charakter długotrwały i przesadzony. Towarzyszą im na ogół zmiany w wyglądzie, bóle psychosomatyczne (bóle głowy, bóle brzucha) oraz problemy w komunikacji z rówieśnikami i dorosłymi. Stany lękowe podzielić można na zaburzenia separacyjne, fobie szkolne i stany ogólnolękowe. Podejrzewając dziecko o zaburzenia lękowe, warto je zapisać do gabinetu psychologa dziecięcego, który stosując określoną technikę psychoterapeutyczną, pozwoli mu wypracować umiejętność oswajania ze źródłami lęku i radzenia sobie w stresujących sytuacjach.
